HỆ THỐNG ĐẢM BẢO CÓ SỰ THAM GIA (PGS) ĐÓNG GÓP NHƯ THẾ NÀO VÀO SỰ BỀN VỮNG Ở THÁI LAN VÀ PARAGUAY
HỆ THỐNG ĐẢM BẢO CÓ SỰ THAM GIA (PGS) ĐÓNG GÓP NHƯ THẾ NÀO VÀO SỰ BỀN VỮNG Ở THÁI LAN VÀ PARAGUAY
Trong những thập kỷ gần đây, các tiêu chuẩn chứng nhận và bền vững ngày càng trở nên quan trọng trong quản trị toàn cầu đối với sản xuất và thương mại hàng hóa nông nghiệp.
Điều này dẫn đến giảm các tác động tiêu cực của các hoạt động nông nghiệp. Tuy nhiên, sự tăng trưởng và khả năng tiếp cận chứng nhận đã bị kìm hãm bởi các yếu tố như chi phí cao đối với các nhà sản xuất quy mô nhỏ. Hơn nữa, việc đồng nhất các tiêu chuẩn hữu cơ và quy trình xác minh đã dẫn đến việc giảm quyền tự quyết của chính người nông dân.
Nhiều bên liên quan đã tìm kiếm các chương trình chứng nhận thay thế phù hợp hơn với nhu cầu và hoàn cảnh của bối cảnh địa phương cụ thể, chẳng hạn như Hệ thống đảm bảo có sự tham gia (PGS). Chuyển quyền từ các chuyên gia kỹ thuật sang một nhóm nhiều bên liên quan, các sáng kiến của PGS nhấn mạnh vào việc thu hút sự tham gia của tất cả các bên liên quan trong việc xây dựng các tiêu chuẩn cho nông nghiệp hữu cơ, thực hiện các cơ chế kiểm soát và ra quyết định có sự tham gia.
Qũy WWF nhận ra những thách thức mà nông dân sản xuất nhỏ phải đối mặt và do đó hỗ trợ các mô hình chứng nhận thay thế thông qua hợp tác với các tổ chức phi chính phủ địa phương. Ví dụ, WWF Đức cung cấp hỗ trợ cho những nông dân tham gia PGS ở Bắc Thái Lan và Paraguay như một phần của các dự án về Sản xuất và Tiêu dùng Bền vững (SCP). Các nhóm dự án ở cả hai quốc gia đều tập trung vào phát triển nông nghiệp hữu cơ như một chiến lược để giảm tác động đến môi trường của các phương thức sản xuất thâm dụng đầu vào hiện nay.
Sự can thiệp này không diễn ra một cách cô lập. Dự án dựa trên một khuôn khổ dựa trên hệ thống liên kết tiêu thụ với sản xuất và giải quyết ba điểm đòn bẩy khác nhau cùng một lúc:
- Làm việc với các doanh nghiệp để áp dụng các thực hành và mô hình kinh doanh bền vững.
- Nâng cao nhận thức và vận động công chúng.
- Hỗ trợ chính phủ trong việc phát triển các chính sách chuyển đổi để cho phép chuyển đổi đối với SCP trong các hệ thống nông sản.
PGS tạo điều kiện cho cuộc trò chuyện giữa người nông dân sản xuất và người tiêu dùng tin tưởng nhau hơn. Ảnh: WWF Thái Lan
Thúc đẩy PGS ở Thái Lan
Tác động của biến đổi khí hậu đối với các nhà sản xuất lương thực ở Thái Lan là rõ ràng, đặc biệt là với điều kiện thời tiết khắc nghiệt đang gia tăng. Có liên quan đến nạn phá rừng quy mô lớn ở các đầu nguồn, miền bắc Thái Lan phải đối mặt với những đợt hạn hán kéo dài và nghiêm trọng hơn, và các kiểu mưa không đáng tin cậy dẫn đến ảnh hưởng đến sản lượng nông nghiệp. Nhiều diện tích rừng đã bị lấn chiếm để trồng độc canh, chủ yếu để sản xuất ngô.
Thay thế các hình thức độc canh độc hại bằng một hệ thống sản xuất cây trồng đa dạng hơn, kết hợp với các phương thức canh tác bền vững, mang lại một giải pháp và giúp làm cho các khu vực và cộng đồng có khả năng chống chịu tốt hơn. Thái Lan đã đăng ký mở rộng ổn định nông nghiệp hữu cơ trong những năm qua và sự gia tăng của các sáng kiến PGS của Thái Lan có liên quan đến nhu cầu nội địa ngày càng tăng đối với các sản phẩm hữu cơ, do đó, liên quan đến tầng lớp trung lưu ngày càng tăng. Chính phủ Thái Lan đã triển khai một loạt các biện pháp hỗ trợ nhỏ cho nông nghiệp hữu cơ trong nước và hỗ trợ tích cực cho sự phát triển của PGS.
Thúc đẩy PGS là một trong những công cụ của dự án SCP với các doanh nghiệp. Khi bắt đầu dự án, hai khu vực thí điểm đã được lựa chọn để chuyển đổi từ độc canh ngô sang hệ thống đa dạng cây lâu năm, cây ăn quả và rau theo các nguyên tắc nông học.
Một trong những địa điểm dự án được lựa chọn để chuyển đổi từ độc canh ngô sang hệ thống cây trồng đa dạng. Ảnh: WWF Thái Lan
Vào năm 2018, một cơ chế tài chính đã được tạo ra cùng với Ngân hàng Nông nghiệp và Hợp tác xã Nông nghiệp Thái Lan để hỗ trợ nông dân trong sáu năm, tức là trong giai đoạn chuyển đổi và cung cấp giám sát trong những năm đầu tiên. Trên thực tế, tập đoàn bán lẻ lớn của Thái Lan Central Group đã hợp tác với dự án để giúp nông dân PGS tiếp cận thị trường. Trong các hội thảo và cuộc họp liên quan, WWF Thái Lan đã bắt đầu thảo luận với nông dân xem việc sử dụng PGS như một giải pháp thay thế cho chứng nhận của bên thứ ba có hữu ích hay không. Với hầu hết các địa điểm dự án là ở những vùng đất dốc, vùng sâu vùng xa, không có hồ sơ đất đai rõ ràng, PGS có thể được sử dụng để xác nhận các khu vực không có bố trí quyền sử dụng đất rõ ràng, đây là một lợi thế khác cho nông dân. Quyền sử dụng các khu vực này được cấp bởi Văn phòng Cải cách Ruộng đất Nông nghiệp hoặc Bộ Đất đai.
Các đối tác chính của dự án như Quỹ Nông nghiệp Hữu cơ Thái Lan đã cung cấp khóa đào tạo về các phương pháp tiếp cận nông nghiệp sinh thái và về các đánh giá đồng cấp của PGS. PGS đã được quảng bá cho nông dân sản xuất nhỏ, đặc biệt là ở các tỉnh Nan và Chiang Mai, và tổng số 1560 nông dân liên kết với dự án hiện đang sử dụng chương trình này. Nó đã được thị trường thực phẩm hữu cơ cũng như một số nhà bán lẻ đón nhận nồng nhiệt, những người kể từ năm 2019 đã cung cấp nhiều sản phẩm nông nghiệp khác nhau được chứng nhận PGS từ các vùng của dự án.
Thipkamporn Gongsorn, một nông dân từ Hợp tác xã PGS ở Thái Lan. Ảnh: WWF Thái Lan
PGS tại Paraguay
Thông qua trao đổi ảo và điện tử, nhóm dự án Thái Lan đã chia sẻ kinh nghiệm làm việc với nông dân sản xuất nhỏ và PGS với các đồng nghiệp ở Paraguay. Lấy cảm hứng từ kinh nghiệm của Thái Lan, nhóm nghiên cứu ở Paraguay đã tìm cách thúc đẩy PGS như một công cụ hướng tới các hệ thống thực phẩm bền vững.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, chính phủ Paraguay nhận ra rằng đất nước họ phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu. Do đó, chính phủ đã chuyển trọng tâm sang việc tạo điều kiện cho các chuỗi cung ứng ngắn hơn. Bên cạnh đó, nhu cầu về các sản phẩm hữu cơ đã có một bước nhảy vọt và các hội chợ hữu cơ đang diễn ra trên khắp cả nước. Nhóm dự án hiện là một phần của “Chương trình hữu cơ quốc gia”, một nỗ lực chung giữa các nhóm sản xuất, người chứng nhận và các công ty khu vực tư nhân để thúc đẩy nông nghiệp hữu cơ, đặc biệt là sử dụng các phương pháp tiếp cận nông nghiệp sinh thái.
Một hội thảo PGS đã được tiến hành nhằm liên kết sáng kiến PGS tên là EcoAgro với các nhà sản xuất ở Paraguay. Ảnh: WWF Paraguay
Khi bắt đầu dự án, một nghiên cứu đã được phát triển để xem xét những rào cản trong việc tiếp cận thị trường mà nông dân trong vùng dự án phải đối mặt. Các rào cản chính được phát hiện là giao tiếp kém giữa các bên liên quan, tính không chính thức về tài liệu, thiếu cơ sở hạ tầng và kênh thị trường đầy đủ. Báo cáo cũng làm sáng tỏ một loạt các giải pháp để vượt qua những rào cản đó, bao gồm việc thúc đẩy các hiệp hội và nông nghiệp hữu cơ thông qua PGS để thích ứng với biến đổi khí hậu, tăng doanh số bán hàng tại các hội chợ và siêu thị hữu cơ. Sau các khuyến nghị của báo cáo, một liên kết đã được thiết lập giữa một sáng kiến PGS đã có tên là EcoAgro và các nhà sản xuất trong các khu vực dự án, dẫn đến mối quan hệ hợp tác hiệu quả.
27 nhà sản xuất đã nhận được hỗ trợ, đào tạo họ về các cây thuốc địa phương và cơ hội thị trường, cũng như quảng bá cách tiếp cận PGS ở ba huyện thông qua tổ chức Paraguay Organico. Ngay sau đó, 27 nhà sản xuất đã tiến hành các chuyến thăm xác minh và kiểm tra nội bộ các trang trại tại một số huyện của Paraguay (Itaúgua, Pirayu, Yaguaron, Ita, Piribebuy và Itacurubi de la Cordillera).
Con đường phía trước
Cách tiếp cận dựa trên hệ thống của các dự án thông qua ba đòn bẩy khác nhau, liên kết tiêu dùng với sản xuất, đang cho phép chuyển đổi sang tiêu dùng và sản xuất bền vững trong các hệ thống nông sản ở Thái Lan và Paraguay. Phát triển chuỗi giá trị và tiếp cận thị trường cho các sản phẩm nông nghiệp từ các cảnh quan của dự án đang cung cấp cho nông dân tham gia một viễn cảnh dài hạn và là động lực thúc đẩy họ từ bỏ các thực hành không bền vững để làm tốt hơn. Người nông dân tiếp tục có cơ hội tiếp cận thị trường cho các sản phẩm PGS của họ do hệ thống tự duy trì và sự hợp tác với các nhà bán lẻ đối tác đang diễn ra. WWF tìm cách tiếp tục tích hợp PGS như một công cụ phù hợp với địa phương để tăng cường nông nghiệp hữu cơ trong các sáng kiến mới, nhằm đảm bảo chuỗi cung ứng ngắn và nguồn cung cấp thực phẩm bền vững tại địa phương.